Ochrona pomnikowa uważana jest za najstarszą, pierwszą świadomie wprowadzoną formę ochrony przyrody. Wśród obiektów godnych miana pomników przyrody, szczególną grupę drzewa alejowe, które od wieków są nieodłącznym elementem krajobrazu kulturowego. Warto otaczać szczególną opieką te żywe pomniki historii, będące jednocześnie środowiskiem życia wielu organizmów.
Na terenie wielu gmin rosną okazy dorodnych przedstawicieli różnych gatunków spełniające odpowiednie kryteria, niestety w większości drzewa te nie doczekały się wpisu do odpowiednich rejestrów. Dlatego jak najczęstsza powinna być współpraca na różnych szczeblach, zarówno organów administracyjnych, lokalnych organizacji ekologicznych, jak i lokalnego społeczeństwa, na rzecz inicjowania działań zmierzających do objęcia szczególnie cennych tworów przyrodniczych ochroną pomnikową.
Fundacja EkoRozwoju została poproszona o pomoc w ochronie przepięknej Alei Lipowej, będącej nieodłącznym elementem krajobrazu Sokołowska. Swoimi walorami aleja wzbudza zachwyt zarówno mieszkańców, jak i turystów zmierzających na górskie szlaki. Wspomniane drzewa spełniają kryteria dot. objęcia ochroną pomnikową wymienione w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody. Drzewa zgłoszone do objęcia ochroną pomnikową mają różnej wielkości obwody, ale swoimi rozmiarami wyróżniają się wśród drzew tego samego gatunku w skali miejscowości i gminy. Aleja jest jedynym fragmentem starej promenady uzdrowiskowej, za pomocą której dr Roempler połączył Sokołowsko z ruinami zamku Radosno. Zatem objęcie ochroną pomnikową tych drzew niewątpliwie wzbogaci wartość przyrodniczą i krajobrazową gminy.
Co zagraża tym drzewom? Fakt, ze wieś Sokołowsko, położna w pięknej górskiej dolinie w gminie Mieroszów, właśnie pęka pod presją deweloperską. A działka, która graniczy z aleją lipową ma walor szczególny, bo leży właśnie obok drzew. Gdyby chcieć zabudować tę działkę to, co najmniej kilka z nich trzeba by było wyciąć ze względu na zapewnienie dojazdu do posesji.
Dlatego we współpracy z lokalnym stowarzyszeniem Oko na Soko przygotowaliśmy wniosek popierający objęcie tych cennych drzew ochroną pomnikową.
Drzewa nawet jeśli rosną na terenie prywatnym są naszym dobrem wspólnym i w dobie zmian klimatycznych szczególną opieką i troską powinniśmy otoczyć je opieką i zaniechać ich wycinania oraz niszczenia pod presją szeroko rozumianego rozwoju.
Wsparcie zostało udzielone w ramach projektu „Przyjaciele Drzew – rozwój inicjatyw obywatelskich w kraju” finansowanego przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030”.