Projekt jest efektem współdziałania polskich i rosyjskich organizacji pozarządowych z Ministerstwem Ekologii i Zasobów Naturalnych obw. Kaliningardzkiego w zakresie ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego regionu, jakim są aleje przydrożne.

W ramach projektu przeprowadzono 2 seminaria edukacyjne poświęcone ochronie, inwentaryzacji i pielęgnacji alej przydrożnych, a także sposobom wykorzystania ich potencjału w edukacji przyrodniczej i historycznej dotyczącej bogactwa regionu. Odbiorcami seminariów byli zarówno urzędnicy, jak i nauczyciele (60 os.).
W ramach projektu przeprowadzono modelową inwentaryzację cennej alei lipowej w gminie Gurievsk. W pracach brali udział polscy i rosyjscy eksperci oraz aktywiści. Wyniki inwentaryzacji przekazano Ministerstwu w formie szczegółowego raportu w celu nadania alei statusu ochronnego.
W ramach projektu powstała także tablica z informacjami o alejach regionu, wydany został także kalendarz na rok 2019 promujący aleje.

Kalendarz można pobrać tutaj -> >

Specjaliści z Wrocławia pomagają ratować drzewa… w Kaliningradzie  – krótko o działaniach w Radiu Wrocław ->> 

Zrealizowane działania

I) SEMINARIA
1) “Inwentaryzacja i certyfikacja alei przydrożnych w celu przygotowania do nadania statusu ochrony: wizualna i
instrumentalna diagnostyka drzew, ocena wartości i ryzyka, inwentaryzacja gatunków fauny, zalecenia dotyczące
opieki”/ 18-19 kwiecień 2018 .
Uczestnikami seminarium byli urzędnicy różnego szczebla władz lokalnych i regionalnych oraz aktywiści (40 osób). Jego tematyka związana była z praktycznymi aspektami oceny stanu alej przydrożnych, pielęgnacji zapewniającej dobrostan drzew oraz bezpieczeństwo, zachowanie cennych przyrodniczo gatunków fauny i flory związanej z alejami. Elementem seminarium był warsztat praktyczny w terenie, podczas którego uczestnicy mogli pod okiem ekspertów dokonać oceny Seminarium prowadzili Piotr Tyszko-Chmielowiec oraz Jerzy Stolarczyk – eksperci związani z FER oraz Instytutem Drzewa, wykładowcy kursu Inspektorów Drzew, a także trenerzy rosyjscy związani z organizacją partnerską, w tym certyfikowani Inspektorzy Drzew.

2) “Możliwości szkół w temacie badania oraz ochrony alej przydrożnych. Edukacja przyrodnicza w praktyce”/ 29-30
listopad 2018.

W seminarium wzięli udział nauczyciele obwodu kaliningradzkiego (20 os. – grupa interdycyplinarna, nauczyciele historii, nauczania początkowego, nauk przyrodniczych etc.). Jego celem było przekazanie polskich doświadczeń z zakresu aktywnej edukacji opartej o zasoby przyrodnicze i historyczne. Zaprezentowano różne pomoce naukowe oraz metody pracy z uczniami, dyskutowano nad możliwościami włączenia tematyki alej w zakresie podstawy programowej na różnych przedmiotach oraz dla różnych grup wiekowych.
Seminarium prowadziły Ewa Romanow-Pękal (EkoInicjatywa, Kwidzyn) oraz Justyna Liguz.

II) INWENTARYZACJA

W ramach działania przeprowadzono szczegółową inwentaryzację pięknej, zabytkowej aleji w Gminie Guriewsk.
Wiosną 2018 roku odbyły się pierwsze wyjazdy rozpoznawcze w teren z udziałem rosyjskich entomologów i ornitologów oraz polskich ekspertów. W prace od samego początku włączona była grupa wolontariuszy – 29 osób, dla których zorganizowano spotkania informacyjne oraz szkolenia dot. pracy inwentaryzacyjnej. Wolonariusze pomagali w liczeniu, oznaczaniu drzew oraz wstępnej oceny ich stanu. Zespół wolontariuszy wspierany był przez ekspertów rosyjskich i polskich – dendrologów, ornitologów, entomologów i arborystów.

EFEKTY INWENTARYZACJI
Oznaczono i opisano 1159 drzew. Każde z nich zostało oznaczone, ponumerowane, przebadane, w tym według gatunków oraz według kategorii wielkościowych, umożliwiających ocenę wieku sadzenia, a także stanu zdrowia i żywotności. Stwierdzono dwanaście gatunków drzew, z których dwa (Tilia cordata (lipa drobnolistna) i Tilia platyphyllos (lipa szerokolistna)), stanowią podstawę alei, wpisującą się w tradycyjne dla Kalinigradu obiekty tego typy. Wiek drzew oceniono od 50 do 150 lat. Ekspertyza entomologiczna pokazała także występowanie rzadkich gatunków żuków, wpisanych w Czerwoną Księgę Federacji Rosyjskiej, w tym pachnicy dębowej.

Ocena stanu drzew przebiegała dwutorowo – w pierwszym etapie nadano kategorie żywotności wszystkim drzewom w alei, następnie wspólnie z ekspertem z Polski szczegółowo przebadano drzewa budzące kontrowersje (np. duże dziuple, posusz, występowanie różnych gatunków grzybów). Na postawie tych badań wypracowano rekomendacje pielęgnacyjne dla alei (m.in sposób przycinania drzew, planowanie i sposób cięć interwencyjnych, postępowanie w przypadku drzew słabszych etc.)

Wioski z inwentaryzacji opracowano i przekazano Ministerstwu w formie modelowego raportu oraz rekomendacji do prowadzenia inwentaryzacji podobnych obiektów w przyszłości.

Projekt współfinansowany ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu RITA – Przemiany w regionie, realizowanego przez Fundację Edukacja dla Demokracji. Dotacja w wysokości 39 995 zł, umowa nr RITA-2017-20 z dnia 14.12.2017r.